Vì sao doanh nghiệp không nên tự ý tiêu huỷ hàng hoá?

Trong vòng đời sản phẩm, không phải mọi hàng hóa đều có thể được tiêu thụ trọn vẹn. Có những lô hàng bị lỗi, sai nhãn, tồn kho quá lâu, hết hạn sử dụng hoặc phải thu hồi vì lý do pháp lý hoặc an toàn. Những sản phẩm này, dù không còn giá trị thương mại, vẫn là một phần trách nhiệm của doanh nghiệp đặc biệt là trong cách chúng được xử lý.

Tuy nhiên, một thực tế phổ biến là nhiều doanh nghiệp hiện nay vẫn chọn tự xử lý hoặc tiêu huỷ nội bộ như một giải pháp “nhanh – gọn – tiết kiệm”. Họ có thể đốt, chôn lấp, vứt bỏ, hoặc chuyển giao không chính thức cho bên thứ ba. Nghe có vẻ thuận tiện, nhưng cách làm này lại tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn hơn họ tưởng.

Khi “tiện tay” lại biến thành rắc rối
Một số doanh nghiệp từng chia sẻ: “Hàng hóa hết hạn thì hủy thôi, có gì đâu phức tạp.” Nói thì dễ, làm mới khó, không ít doanh nghiệp lựa chọn tự tiêu hủy hàng hóa lỗi, hàng cận date, hoặc các sản phẩm không còn giá trị sử dụng. Họ thường nghĩ rằng đây là cách tiết kiệm chi phí và kiểm soát quy trình tốt hơn. Các phương pháp phổ biến có thể là đốt, chôn lấp ngay tại khuôn viên công ty hoặc đổ bỏ tại các bãi rác tự phát.

Nhưng thực tế, hàng hóa đặc biệt là thực phẩm, mỹ phẩm, sản phẩm chứa hóa chất hoặc thiết bị điện tử không đơn giản chỉ là thứ “không bán được” nữa. Nếu bị xử lý sai cách, chúng có thể gây ra ô nhiễm môi trường, nguy hiểm cho cộng đồng, và nghiêm trọng hơn là khiến doanh nghiệp phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý.

Từ việc tiêu huỷ không đúng quy trình, đến việc không có chứng từ, biên bản hợp lệ, mọi hành vi thiếu kiểm soát đều có thể trở thành bằng chứng bất lợi nếu có thanh tra, khiếu nại hoặc tranh chấp xảy ra sau này. Điều này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về các quy định pháp lý liên quan đến xử lý chất thải, hoặc đơn giản là muốn nhanh chóng loại bỏ gánh nặng tồn kho.

Vô số tác hại chỉ từ một lựa chọn sai
Việc tự ý tiêu hủy hàng hóa mà không tuân thủ các quy định có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Trước hết, về mặt pháp lý, các quy định tại Việt Nam, như Luật Bảo vệ Môi trường 2020, yêu cầu doanh nghiệp phải xử lý hàng hóa hư hỏng, hết hạn theo đúng quy trình để đảm bảo không gây hại cho môi trường và sức khỏe cộng đồng. Nếu tự ý tiêu hủy, doanh nghiệp có thể đối mặt với các hình phạt hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Tiếp theo, việc tiêu hủy không đúng cách còn gây tác động tiêu cực đến môi trường. Ví dụ, việc đốt cháy hàng hóa không qua xử lý có thể phát tán khí độc, gây ô nhiễm không khí, hoặc việc chôn lấp không đúng quy định có thể làm ô nhiễm nguồn nước ngầm. Những tác động này không chỉ ảnh hưởng đến cộng đồng xung quanh mà còn làm giảm uy tín của doanh nghiệp trong mắt khách hàng và đối tác, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.